Հոգին սուրբը լռելեայն յուշած ըլլալու էր ենթագիտակցութեանս, ուր «Ի Պատասխան»ը բաւարար պիտի չըլլայ: Վերջընթեր նախադասութիւնն էր. «Առայժմ այսքան»:
Պարոն Շառոյեան բաւարարուած չէ՛ «Ի Պատասխան»էն եւ անգամ մը եւս հարց կու տայ. «Ո՞ւր են անոնք (հայրենակցականները), ինչո՞ւ չքացան հրապարակէն…»:
Կրկնելու գնով, դուք ձե՛ր կողմէ, անգամ մը եւս կարդացէք 18 Մարտ 2025 թուակիր ԱՐԱՐԱՏ-ի «Ի Պատասխան»ը: Մենք ալ մեր կարգին, կարկինը քիչ մը լայնցնենք եւ նախաճաշակ մը տանք, թէ ինչպիսի կայսերական աշխատանք կամ զէյթունցիական «ինատութիւն» (յամառութիւն) կ’ուզէր որպէսզի չքացած չըլլայինք հրապարակէն:
Լիբանանի քաղաքացիական պատերազմը վերջ գտած էր: Զէյթունցիք յանձնախումբ մը կազմելով տօնախմբած էին 1895-ի ապստամութեան (կամ ինքնապաշտպանութեան) հարիւրամեակը: Խանդավառուած մթնոլորտէն, նախաձեռնութեամբ բանաստեղծ Լեւոն Արտազեանի (Նոխուտեան), քանի մը հայրենակիցներ քով-քովի գալով, որոշեցինք վերականգնել հայրենակցականը:
Պարտն ու պատշաճը տնօրինելով, հայրենակիցները հրաւիրեցինք ընդհանուր ժողովի: Գլխաւոր օրակարգը (միա՛կ օրակարգը չըսելու համար), վարչական ընտրութիւն: «Պարոն Շաքարեանը տեղեա՞կ է այսօրուան ժողովէն» ըսելով ձայն բարձրացուց հայրենակից մը, առաջարկելով որ յետաձգուի ժողովը:
Յառաջացած տարիքի, նախկին վարչական, աւանդական կուսակցութեան մը մարտականներէն, օրուայ կուսակցապետին ալ հօրաքրոջ ամուսինն էր բացակայ հայրենակիցը:
Կազմակերպողներս, մեր պարտականութիւնը լի՛ ու լի՛ կատարած էինք: Հայկական երեք օրաթերթերուն եւ երեք ռատիօկայաններուն միջոցաւ, կրկնակի յայտարարութիւններով հանրութիւնը տեղեակ պահած էինք այդ օրուայ կայանալիք ընդհանուր ժողովէն:
«Այսօր, հո՛ս, վարչութիւն պիտի ընտրուի», եղաւ կտրուկ միջամտութիւնը երջանկայիշատակ Տիրայր Սրբազանին (Փանոսեան): Տէր Օշական աւագ քահանան երկրորդեց:
Ինի փոխարէն միայն ութը թեկնածու կայ: Ներկայ եղող օրիորդներէն մին ալ համոզեցինք որ միանայ մեզի եւ վարչութեան կազմը ըլլայ ամբողջական: Հակառակ պնդումներուս, որ արժանին Լեւոնն է, երէց մարմինի գլխաւորութեամբ, համեստս ընտրեցին ատենապետ, Լեւոնը՝ ատենադպիր, Վազգէն Մուղալեան՝ գանձապահ:
Հէ՜յ վա՜խ… ոչ թէ բանն ասանք, այլ բամբասանք մըն էր որ ծայր տուաւ. «Ռամկավարները վարչութիւն մը կազմեր են»:
Վարչութեան մէջ ո՛չ մէկը ռամկավար է: Պարզապէս դիւանի երեք անդամները յաճախած են Հ.Բ.Ը.Միութեան Յովակիմեան-Մանուկեան վարժարանը: Մնացեալ վեց վարչականներն ալ աւանդական, մարտական կուսակցութեան մը շարքայիններ եւ համակիրներ:
Մեզի համար խտրութիւն-խտրականութիւն չկայ: Ո՛չ քաղաքական, ո՛չ գաղափարական, ո՛չ յարանուանական, ո՛չ այլ: Ամէն մէկ զէյթունցի համահաւասար հայրենակից է, նոյնիսկ եթէ բանտարկեալ է:
Գործի լծուեցանք:
Գլխաւոր նպատակ՝ Զէյթունի քաջամարտիկներուն նուիրուած յուշակոթող մը կանգնեցնել պատուաբեր, յարմար վայրի մը մէջ:
Պատշաճ լուծումը եկաւ Կիլիկիոյ եւ սփիւռքահայութեան հոգեւոր կեդրոն Անթիլիասէն: Արամ Առաջին Հայրապետը ոչ միայն ընդունեց յուշաքարը զետեղել մայրավանքի շրջափակէն ներս, այլ՝ վեհարանի մուտքին: Աջին կար Գարեգին Ա. Ամենայն Հայոցին նուիրուած խաչքարը, ձախին՝ Արծուեբոյն Զէյթունի քաջամարտիկներուն նուիրուած «անզուգական» խաչքարը:
Անզուգական, որովհետեւ քրիստոնեայ հայոց 1700 տարուայ պատմութեան մէջ չկայ նման խաչքար, որու երկու կողմերը ըլլան սուրեր: «Վասն Հայրենեաց եւ հաւատոյ» պաշտպան սուրերը:
Որքան մօտեցաւ ծրագիրը իրականացնելու պահը, այդքան սաստկացաւ հակա-պայքարը: Կ’երեւի, ոմանց համար, այդպիսի վիթխարի իրագործում մը վայել չէր որ ռամկավարներուն վերագրուած վարչութեան մը կողմէ գործադրուած ըլլար:
Հաճի՛ք:
S’il vous plais: Եթէ կը բարեհաճիք՝ ֆրանսերէնով:
Please! Հաճեցէ՛ք՝ անգլերէնով:
Ո՛չ դուք աւելին հարցուցէք, ոչ ալ ես ստիպուիմ մանրամասնել: Միայն մէ՛կ խօսուն պատկեր:
Ծանրաբարձ մեքենան եկած է յուշաքարը իր պատուանդանին վրայ զետեղելու: Համեստս, երեք տարուայ «քաշածներէն» լեզուն այրած, խորապէս թերահաւատ է տակաւին: Ահա՛ 23 տարի ետք, ի՛մ եւ Աստծոյս միջեւ եղած մենախօսութեան մը խոսովանութիւնը. «Հիմա կամ հեռաձայն պիտի գայ բջիջայինիս, կամ ալ հանգամանաւոր անձնաւորութիւն մը ներկայանայ եւ արգիլէ յուշաքարին զետեղումը»:
Ես քիչը ըսի՛, դուք շա՜տը հասկցէք:
Զէյթունցիներուս քով շա՛տը ըսելու համարձակութեան պակաս չկայ, բայց «ամվն լուացք, ամվն տանիք չի՛ փռուիր»:
Պատուարժան խմբագիրի՛ն, հանգամանաւոր թերթին եւ թերթը հովանաւորող կազմակերպութեան սիրոյն, պարտինք յարգել պատշաճութեան սահմանները եւ ըլլանք զուսպ:
Հուսկ՝
Յարգելի պարոն Շառոյեանէն ալ խնդրենք, որ պիծակին բոյնը աւելի չխառնէ: Ձախ-աջ խայթոցներ կրնան հասնիլ, «մեր»այիններո՛ւն, «իւր»այիններո՛ւն, «ձեր»այիններո՛ւն եւ մասամբ նորին:
Նորէն ալ, ամենայն բարի՛ք բոլորին:
