Հայրենիքի մէջ նշուող ամենագեղեցիկ նախաձեռնութիւններէն մէկն է «Գիրք նուիրելու որ»ը: Այն սկսած է աւանդոյթ դառնալ 2008 թուականէն, Հայաստանի գրողներու միութեան նախկին նախագահ Լեւոն Անանեանի մտայղացումով:
17 տարեկան այս տօնին նպատակն է ընթերցանութեան եւ գիրքի նկատմամբ սէրը աւանդել նոր սերունդի ներկայացուցիչերուն, «անոնց հաղորդակից դարձնել գրականութիւնն ու հոգեւոր-մշակութային արժէքները»։
Օրը նշանակուած է 19 Փետրուարին, զայն զուգորդելով Ամենայն Հայոց բանաստեղծ Յովհաննէս Թումանեանի ծննդեան օրուան թուականին։
Ըստ հայաստանեան լաւատեղեակ աղբիւրներու, տարուէ-տարի այս տօնը ձեռք կը բերէ առաւել ժողովրդականութիւն, լայն արձագանգ գտնելով հանրութեան տարբեր խաւերու՝ ի մասնաւորի երիտասարդութեան մօտ: Այս առումով, տեղի կ’ունենան գրական միջոցառումներ, հանրային ընթերցումներ, գրական երեկոներ, յայտնի գրողներու հետ հանդիպումներ եւ այլն:
Այս ուրախալի եւ քաջալերական աւանդոյթը, սակայն, բարի օրինակ չդարձաւ Սփիւռքի մէջ, դժբախտաբար: Ընդհակառակը, կ’ապրինք շրջապատուած գիրք վռնտելու բազում օրինակներով: Մեր տան երէցներու մահուան կամ ալ ծննդավայրէն գաղթելու պարտադրանքին կը յաջորդէ աչքի լոյսի պէս պահպանուած գրադարանին արտաքսումը, որպէս անիմաստ աղբախումբ: Աւելի խղճամիտները զանոնք կը «նուիրեն» յայտնի գրադարաններուն՝ գերզբաղ զաւակ մը իր ծնողքը ծերանոց առաջնորդելու նման:
Մեր քով Լեւոն Անանեան մը չգտնուեցաւ, ոչ իսկ մշակութային հեղինակութիւն մը, այս յոյժ անժամանցելի սովորութիւնը իրականացնելու համար: Իւրաքանչիւր 19 Փետրուարին միայն կը յիշենք այս մասին ու յաջորդ տարին «բան մը» սկսիլ նախաձեռնել կը խոստանանք: Սակայն մշտատեւ կը մռլտանք նոր սերունդին՝ գիր-գրականութեան ու մամուլի հանդէպ անտարբեր վերաբերմունքին եւ անոր առաջքը առնելու միջոցներ չգտնուելուն համար: Ի՜նչ գեղեցիկ պիտի հնչէր եթէ Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Արամ վեհափառին հռչակած «Աւանդութիւններու վերակենսաւորման տարի»ն նշանաւորուէր «Գիրք նուիրելու օր»-ը Սփիւռքին ալ վարակելով:
Մեր միտքերը ընդհանուրին կը վերաբերին եւ ոչ՝ շնորհաւորելի հատուկենտ հայ գիրքի սիրահարներուն կամ միութիւններուն, որոնք անձնական նախաձեռնութեամբ կը փորձեն հո՛ս ալ հոսանքն ի վեր նաւարկել:
Բարի ընթերցում, հայորդի:
«Ա.»