ՊԱՏՄՈՒԹԵԱՆ ՄԷՋ՝ ԱՅՍՕՐ

3 Դեկտեմբեր 2024: Տարուան 338-րդ օրն է (նահանջ տարի)։

2024-ի աւարտին կը մնայ 28 օր։

Դէպքեր – Տօներ

1920 – Հայաստանի եւ Թուրքիոյ միջեւ ստորագրուեցաւ Ալեքսանդրապոլի հաշտութեան դաշնագիրը։

1958 – Երեւանի կայարանամերձ հրապարակին վրայ տեղի ունեցաւ «Սասունցի Դաւիթ» արձանի հանդիսաւոր բացումը։

Ծնունդներ

1961 – Մովսէս Գէորգի Կորգիսեան, քաղաքական գործիչ, հրապարակախօս, Արցախեան շարժման առաջնորդներէն մէկը։ Հայաստանի ազգային հերոս։ Ստեղծած է «Անկախութեան բանակ» ջոկատը որպէս ապագայ ազգային բանակի հիմք։ 1990-ին զոհուած է Երասխի պաշտպանութեան ժամանակ։

1980 – Սամի Ժմայէլ, լիբանանցի քաղաքական գործիչ, Փաղանգաւոր աջ ազգայնական կուսակցութեան առաջնորդ։ Փիեռ Ժմայէլի թոռը, նախագահ Ամին Ժմայէլի որդին։

1915 – Սերօ Նիքոլայի Խանզատեան, գրող, արձակագիր, Հ.Խ.Ս.Հ. մշակոյթի վաստակաւոր գործիչ, Հայկական Խ.Ս.Հ. 1977 թուականի պետական մրցանակի դափնեկիր («Երեք տարի 291 օր» ռազմաճակատային օրագրութեան համար), 1950-էն Խ.Ս.Հ.Մ. գրողներու միութեան անդամ։ Հայրենական մեծ պատերազմի մասնակից, ունի «քափիթան»ի կոչում: Երեւանի պատուաւոր քաղաքացի։ 2008-ին հիմնադրուած է Սերօ Խանզատեանի տուն-թանգարանը։

1842 – Սրբուհի Տիւսաբ (Սրբուհի Վահանեան), արեւմտահայ գրող, բանաստեղծ, հրապարակախօս եւ հասարակական-մանկավարժական գործիչ։ Հայ առաջին վիպասանուհի։ Ամուսնացած է իր երաժշտութեան ուսուցիչ, ֆրանսացի դաշնակահար Փօլ Տիւսաբի հետ: Իր գործերէն են՝ «Մայտա», «Սիրանոյշ», «Արաքսիա կամ վարժուհին»: Տիւսաբի շիրիմին կանգնեցուած յուշարձանի տապանաքարին վրայ ֆրանսերէնով արձանագրուած է՝ «Հրաշալի կնոջն ու մօրը, անոր, որ ունէր սրտի բոլոր առաքինութիւնները եւ մտքի բոլոր շնորհները։ Յաւերժ յարգանք ու ափսոսանք»։

1950 – Ռուբէն Լեւոնի Հախվերտեան, երգիչ, բանաստեղծ-երգահան, կիթառահար, հասարակական գործիչ։ Հեղինակ է շարք մը ձայնասկաւառակներու եւ ձայներիզներու։ Պարգեւատրուած է Հայաստանի մշակոյթի նախարարութեան ոսկէ մետալով։ Լաւագոյն երգերէն է՝ «Ձիւնը», «Շները», «Երեւանի գիշերներում», «Բարի լոյս, տիկին Արուս», «Շատախօս անձրեւ», «Սարերի քամին»։

1960 – Ճուլիան Մուր, ամերիկեան դերասանուհի եւ գրող։ Արժանացած է «Օսքար»ի, երկու անգամ «Էմմ»ի, երկու անգամ «Ոսկէ կլոպուս»ի: Իր անունով աստղ ունի նաեւ Հոլիուուտեան փառքի ծառուղիին վրայ։ Աշխարհի երեք հեղինակաւոր շարժապատկերի փառատոներու մրցանակակիր` Քաննի, Պերլինի եւ Վենետիկի։

Մահեր

1894 – Ռոպերթ Լուիս Սթիվընսըն, սկովտիացի արձակագիր եւ բանաստեղծ, աշխարհահռչակ արկածային վէպերու հեղինակ, անգլիական նէօ-ռոմանթիզմի ներկայացուցիչ։ Այժմ աշխարհի 26 ամենաշատ թարգմանուող հեղինակներու շարքին է։

1894 – Տիգրան Սահակի Փեշտիմալճեան, Օսմանեան կայսրութեան հայ բժիշկ, հասարակական եւ քաղաքական գործիչ, հրապարակախօս, փաշայ։

1990 – Վալիա Սամուէլեան, ժողովրդական երգչուհի, շարք մը կատարումներու հեղինակ։