ՊԱՏՄՈՒԹԵԱՆ ՄԷՋ՝ ԱՅՍՕՐ

7 Նոեմբեր 2024: Տարուան 312-րդ օրն է (նահանջ տարի)։

2024-ի աւարտին կը մնայ 54 օր։

Դէպքեր – Տօներ

1917 – Սան Փեթերսպուրկի մէջ տեղի կ’ունենայ Պոլշեւիկներու գրոհը Ձմեռնային պալատի վրայ:

1922 – Երեւանի մէջ կը բացուի պետական հանրային գրադարանը:

1941 – Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ընթացքին գերմանական օդուժը Եալթայի մօտ ջրասոյզ կ’ընէ 7000 մարդով «Արմենիա» բուժօգնական նաւը:

Ծնունդներ

1937 – «Արարատ» ազգային, քաղաքական եւ գրական երկօրեայ, հետագային՝ օրաթերթ, լիբանանահայ օրաթերթ եւ պաշտօնական օրկան Լիբանանի Սոցիալ Դեմոկրատ Հնչակեան Կուսակցութեան (Ս.Դ.Հ.Կ.-ի)։ Հիմնադրուած է Պէյրութի մէջ։ Ունի քաղաքական, լրատուական, մշակութային եւ մարզական հարուստ բովանդակութիւն։

630 – Կոստանդ Բ., Բիւզանդիոյ կայսր:

1728 – Ճէյմզ Քուք, անգլիացի ծովագնաց եւ քարտէզագիր:

1799 – Ժիւլ Անրի Վերնուա տը Սէն Ժորժ, յայտնի ֆրանսացի թատերագիր եւ արձակագիր, օփերայի եւ պալետի հեղինակ։

1818 – Էմիլ Տիւպուա Ռեյմոն, գերմանացի ֆիզիոլոկ եւ փիլիսոփայ:

1849 – Եուսէֆ Մարիան Խելմոնսկի, լեհ նկարիչ:

1865 – Յովհաննէս Աբելեան, թատրոնի եւ շարժապատկերի հայ նշանաւոր դերասան:

1867 – Մարիա Սքլոտովսքա-Քիւրի, լեհ քիմիագէտ եւ բնագէտ, որ ապրած եւ գործած է Ֆրանսայի մէջ: Բնագիտութեան եւ տարրաբանութեան մէջ Նոպէլեան մրցանակի կրկնակի դափնեկիր: Ականաւոր ֆրանսացի բնագէտ եւ տարրաբան Փիեր Քիւրիի կինը։ Միասին ուսումնասիրած են ռատիոաքթիվութեան երեւոյթը: Յայտնաբերած են ռատիում եւ փոլոնիում քիմիական տարրերը։ Առաջին կինն է, որ ստացած է Նոպէլեան մրցանակ, առաջինը եւ միակ կինը, որ ստացած է կրկնակի Նոպէլեան մրցանակ, եւ միակ մարդը, որ Նոպէլեան մրցանակ ստացած է երկու տարբեր գիտական բնագաւառներէն։

1857 – Ստեփան Սարգսի Մալխասեանց, ակադեմիկոս՝ հայ ականաւոր հայագէտ, բանասէր ու բառարանագիր է։ Բանասիրական գիտութիւններու դոկտոր։ ՀԽՍՀ ԳԱ հիմնադիր կազմի ակադեմիկոս։

1879 – Լեւ Դաւիթովիչ Թրոցքի (Լէյպա Դաւիթովիչ Պրոնշթէյն), ռուս մարքսիստ յեղափոխական, մարքսիզմի ու կոմունիզմի տեսաբան, Խորհրդային Ռուսաստանի կուսակցական եւ պետական գործիչ,1917 թուականի Հոկտեմբերեան Յեղափոխութեան կազմակերպիչներէն եւ Կարմիր բանակի հիմնադիրներէն մին։

1903 – Կորիւն Ազրոյեան հայ արձակագիր, գրաքննադատ եւ լրագրող:

1953 – Նաիրա Ռաֆայէլի Մելքումեան, 1997-ին Հայաստանի մէջ Արցախի մշտական ներկայացուցիչ, «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամի գործադիր տնօրէն (2003-2007), բանասիրական գիտութիւններու թեկնածու։

1990 – Տաւիտ տը Խիա Քինտանա, սպանացի բերդապահ։ Հանդէս կու գայ «Մանչեսթըր Եունայթըտ»ի եւ Սպանիոյ ֆութպոլի հաւաքականի կազմէն։

Մահեր

1910 –  Ռուս գրող Լեւ Թոլսթոյ:

1965 – Շարա Տալեան, հայ երգիչ, ՀԽՍՀ ժողովրդական արուեստագէտ։ ԽՍՀՄ Պետական մրցանակի դափնեկիր։

Ութ տարեկանին ընդունուած է Թիֆլիսի Ներսիսեան դպրոցը, ուր աշակերտած է մինչեւ 1913, միաժամանակ աշակերտելով Գրիգոր Սիւնիին եւ Կոմիտասի աշակերտ Սփիրիտոն Մելիքեանին։ 13 տարեկանէն որպէս մեներգիչ հանդէս եկած է դպրոցի երգչախումբին մէջ։ 1912-ին Թիֆլիսի մէջ տեղի կ’ունենայ Շարա Տալեանի առաջին մենահամերգները: Շարա Տալեանը հայ ժողովուրդի յիշողության մէջ մնաց որպէս «Անուշ» օփերայի Սարոյի դերի անգերազանցելի կատարողը։

2011 – ժոզեֆ Ուիլիամ Ֆրէյզըր, ամերիկացի արհեստավարժ բռնցքամարտիկ, ծանրքաշային կարգի ներկայացուցիչ։ 1964-ի ողիմպիականի ախոյեան:

Աշխարհի բացարձակ ախոյեան ծանրաքաշային կարգի (1970—1973)։

1980 – Ամերիկացի դերասան Սթիվ Մաքուին:

2006 – Արամ Հաբէթի Ասատրեան, հայ «ռապիզ» երգիչ, գուսան եւ երգահան։

1992 – Ալեքսանտր Տուպչէք, սլովաք պետական քաղաքական գործիչ, Չեխոսլավաքիոյ Կոմկուսի կենտկոմի առաջին քարտուղար (1968–1969): Փորձած է Չեխոսլավաքիոյ սոցիալիստական հանրապետութեան կոմունիստական ռեժիմի բարեփոխումներ կատարել, որ յայտնի է որպէս «Փրակի գարուն»։ Արժանացած է Սախարովի անուան միտքի ազատութեան մրցանակի։