ՊԱՏՄՈՒԹԵԱՆ ՄԷՋ՝ ԱՅՍՕՐ

5 Նոյեմբեր 2024: Տարուան 310-րդ օրն է (նահանջ տարի)։

2024-ի աւարտին կը մնայ 56 օր։

Դէպքեր – Տօներ

1911 – Իտալացիներ Օսմանեան կայսրութենէն կը գրաւեն Թրիփոլին եւ Քիրընէյքան:

1912 – Ուտրօ Ուիլսըն կ’ընտրուի Միացեալ Նահանգներու նախագահ:

1914 – Ֆրանսա եւ Բրիտանիա պատերազմ կը յայտարարեն իրար դէմ:

1945 – Քոլոմպիան կը միանայ ՄԱԿ-ին:

2006 – Իրաքի նախագահ Սատտամ Հուսէյն մահուան կը դատապարտուի:

Ծնունդներ

1615 – Ահմետ Ա.-ի որդի՝ Իպրահիմ Ա., Օսմանեան կայսրութեան սուլթան (1640 – 1648)։

1840 – Գարեգին եպիսկոպոս Սրուանձտեան (Սրուանձտեանց), հոգեւորական, բանասէր-բանահաւաք, ազգագրագէտ, հասարակական գործիչ։ Հայ բանահաւաքներու եւ ազգագիրներու ռահվիրայ: Իր գործերէն են՝ «Հնոց եւ նորոց», «Գրոց ու բրոց», «Շուշան Շաւարշանայ», «Մանանայ», «Թորոս Աղբար», «Կոմիտաս վարդապետ (հայ երաժշտութեան առաքեալը)» եւ այլն:

1927 – Վանուշ Խանամիրեան, պարի պետական անսամպլի մենակատար, գեղարուեստական ղեկավար։ ՀԽՍՀ ժողովրդական արուեստագէտ։ Բեմադրած է տասնեակներու հասնող ներկայացումներ:

1960 – Նունէ Վաղարշակի Աւետիսեան, ասմունքող, հաղորդավարուհի։

1952 – Օլեկ Վլատիմիրի Պլոխին, ուքրանացի խորհրդային ֆութպոլիստ, յառաջապահ, խորհրդային լաւագոյն ֆութպոլիստներէն մին։ Սահմանած է բազմաթիւ մրցանիշներ՝ Ոսկէ գնդակի դափնեկիր (1975), ԽՍՀՄ միջազգային կարգի մարմնամարզի վարպետ (1972), մարմնամարզի վաստակավոր վարպետ (1975), Ուքրանիոյ վաստակաւոր մարզիչ (2005), ԽՍՀՄ եօթակի ախոյեան, հնգակի բաժակակիր, ՈՒԵՖԱ-ի բաժակակիրներու բաժակի կրկնակի յաղթող, Ուքրանիոյ ազգային առասպել (2021)։

1980 – Իպրահիմ Մաալուֆ, լիբանանեան ծագումով ֆրանսացի երաժիշտ։ Շեփորահար, դաշնակահար, երգահան, գործիքաւորող եւ փողային գործիքներու դասախօս։

Մահեր

1899 – Աղբիւր Սերոբ (Բուն անունը՝ Սերոբ Վարդանեան), հայ ազգային ազատագրական շարժման հերոս, ֆետայի։ Փոքր տարիքին ընդհարուելով քիւրտերու հետ` սպաննած է անոնցմէ մէկը եւ անցած արտասահման։ Ռոմանիոյ մէջ Հրայր Դժոխքին հանդիպելէ ետք որոշած է վերադառնալ Արեւմտեան Հայաստան եւ զբաղիլ հայրենիքի պաշտպանութեամբ։

1707 – Կոմիտաս Մարտիրոսի Քէօմուրճեան, քահանայ, թարգմանիչ։ Աշակերտած է այնթապցի Մինաս վարդապետին: 1701 թուականին Երեմ վարդապետ Ղափանցին, պատրիարք ընտրուելով, սաստիկ հալածանք կը կատարէ կաթոլիկ եկեղեցւոյ համակիրներուն, այդ շարքին՝ Քէօմուրճեանի դէմ։ Օսմանեան կառավարութեան որոշմամբ Քէօմուրճեան կը գլխատուի։ 1929-ին Հռոմի Պիոս ԺԱ. պապը զայն կը կարգէ «երանելիներու դասին»։

2000 – Աւագ Գեղամի Պետրոսեան,  երգիչ, դրամատիկական թենոր։ Հայկական եւ Ատրպէյճանական ԽՍՀ ժողովրդական արուեստագէտ։ Հայաստանի պետական երգչախումբի երգիչ: Ազգային օփերաներուն մէջ՝ «Դաւիթ Բեկ», «Արշակ Բ», «Անուշ»– «Ալմաստ» եւ այլ  բազմաթիւ դերերգերու առաջին կատարողն էր։