ՊԱՏՄՈՒԹԵԱՆ ՄԷՋ՝ ԱՅՍՕՐ

14 Սեպտեմբեր 2024: Տարուան 258-րդ օրն է։

2024-ի աւարտին կը մնայ 108 օր։

Դէպքեր – Տօներ

Խաչվերաց, Քրիստոսի խաչափայտը պարսկական գերութենէն Երուսաղէմ վերադարձնելու եւ Գողգոթայի վրայ կանգնեցնելու յիշատակի տօն:

1752 – Բրիտանական կայսրութիւնը, շրջանցելով տասնմէկ օր, կ’անցնի Գրիգորեան օրացոյցի կիռարման: Սեպտեմբեր 2-ին յաջորդած է 14-ը:

1958 – Շահագործման կը յանձնուի Կոտայքի ջրանցքը։

2003 – Երկրին մէջ կատարուած հանրաքուէին արդիւնքներով Էսթոնիան կը միանայ :

Ծնունդներ

1964 – Շահան Գէորգի Գանտահարեան, տնօրէն եւ գլխաւոր խմբագիր «Ազդակ» օրաթերթին։ Կրթական, մշակութային, կուսակցական, մանկավարժ, երաժիշտ եւ խմբավար Գէորգ Գանտահարեանի որդին:

1989 – Ճիմի Պաթլըր Գ., ամերիկացի ահեստավարժ պասքէթպոլիստ։ Հանդէս կու գայ NBA-ի «Մայամի Հիթ» ակումբէն։

1960 – Մելիսա Լէօ, ամերիկացի դերասանուհի։ 2011 թուականին տիրացած է «Օսքար»ի եւ «Ոսկէ Կլոպուս»ի:

1944 – Գէն Խաչիկեան, ամերիկահայ քաղաքական խորհրդատու, ելոյթներ գրող եւ փաստաբան։ Յայտնի է որպէս ԱՄՆ նախագահ Ռիչըրտ Նիքսընի երկարատեւ օգնական եւ Ռանըլտ Ռիկընի հիմնական զեկոյցները պատրաստող։

1956 – Քոսթաս Քարամանլիս, յոյն քաղաքական գործիչ, Յունաստանի խորհրդարանի անդամ, Յունաստանի վարչապետ (2004–2009): Յունաստանի կառավարութեան պատմութեան մէջ ամենաերիտասարդ ղեկավարը։

1968 – Արա Մալիքեան, լիբանանահայ երաժիշտ ջութակահար, այժմ կը բնակի Մատրիտի մէջ:

1965 – Տմիթրի Անաթոլեւիչ Մետվետեւ, ռուս պետական եւ քաղաքական գործիչ, զբաղեցուցած է Ռուսաստանի Դաշնութեան կառավարութեան վարչապետի եւ հետագային Ռուսաստանի Դաշնութեան նախագահի պաշտօնները։

1962 – Համլեթ Յաբեթնակի Մխիթարեան, հայ ֆութպոլիստ, յարձակող։ Հանդէս եկած է երեւանեան եւ արտասահմանեան շարք մը ակումբներէ։ Հայաստանի հաւաքականի առաջատար ֆութպոլիստ Հենրիկ Մխիթարեանի հայրն է։

1936 – Ֆարիտ Մուրատ, բժիշկ, դեղագէտ, 1998-ին դեղագիտութեան Նոպէլեանի համամրցանակակիր։

1944 – Կիւնտէր Թեոտոր Նեցըր, գերմանացի ֆութպոլիստ, կիսապաշտպան։ Գերմանական ֆութպոլի պատմութեան լաւագոյն ֆութպոլիստներէն մին: Եւրոպայի եւ աշխարհի ախոյեան։

1909 – Գուսան Շահէն (Շահէն Եղիազարի Սարգսեան), հայ գուսան, բանաստեղծ, պատմագիր։

1859 – Եանիս Չաքստէ, լաթվիացի հասարակական ու քաղաքական գործիչ, Լաթվիայի Հանրապետութեան առաջին նախագահ:

1862 – Մովսէս Միխայիլի Սիլիկեան, Ազգութեամբ ուտի է (ուտիները քրիստոնեաներ են եւ կը կրեն հայ ժողովուրդի մշակոյթը։ Միայն 10.000 ուտի կայ աշխարհի մէջ, որոնք Հայ առաքելական եկեղեցւոյ հետեւորդ են): Ռուսական եւ հայկական բանակներու ռազմական գործիչ, ազգային հերոս, ռուսական բանակի «զօրավար-մայոր»: Հայաստանի Առաջին Հանրապետութեան բանակի գնդապետ:

Մահեր

775 – Կոստանդին Ե. Կոբրոնիմոս, հայազգի բիւզանդական զօրավար, Բիւզանդիոյ կայսր (741-775):

1321 – Տուրանթէ Տելլի Ալիկիէրի, Տանթէ, միջնադարու իտալացի բանաստեղծ։ Տանթէի «Աստուածային կատակերգութիւնը» կը համարուի համաշխարհային գրականութեան գլուխգործոցը։

1638 – Ճօն Հարվըրտ, անգլիացի միսիոնար, որուն պատուին անուանուած է Հարվըրտի համալսարանը։

1901 – Ուիլիըմ Մք-Քինլի կրտսեր, ԱՄՆ-ի 25-րդ նախագահը (1897-1901): Մք-Քինլին եղած է 20-րդ դարու առաջին ԱՄՆ նախագահը եւ Քաղաքացիական պատերազմին մասնակցած վերջին նախագահը։

1939 – Արմենակ Սարգիսի Շահմուրատեան, հայ օփերային երգիչ, թենոր։ Կոմիտասեան դպրոցի ամենանշանաւոր ներկայացուցիչներէն մին: Իրեն անուանած են հայկական Քարուզօ:

407 – Յովհաննէս Ոսկեբերան, Կոստանդնուպոլսոյ պատրիարք, աստուածաբան, քրիստոնեայ ընդհանրական եկեղեցւոյ սուրբ։

1982 – Սիսակ Յակոբի Վարժապետեան, լիբանանահայ մանկավարժ, թարգմանիչ։