ՀՀ Գիտութիւններու ազգային ակադեմիայի Հնագիտութեան եւ ազգագրութեան հիմնարկը Հայաստանի ամերիկեան համալսարանին հետ համատեղ իրականացուցած է ՙՀայաստանի 100 հնագիտական յուշարձանները՚ ծրագիրը: Ծրագրին նպատակն է փաստագրել Հայաստանի մշակութային ժառանգութիւնը եւ օգտագործել գիտակրթական գործընթացին մէջ:
Ծրագիրը նախատեսուած է Հայաստանի 100 հնագիտական վայրերու օդային պատկերներու (անօդաչու եւ 3D օրթոֆոթոներու) հաւաքագրման եւ համապարփակ առցանց շտեմարան ստեղծելու համար, որ կը ներառէ տեղանքներու ճշգրիտ գիտական նկարագրութիւն, ինչպէս նաեւ յուշարձաններու օդային տեսանիւթեր, անիմացիաներ, քարտէզներ, լուսանկարներ:
Ծրագիրը իրականացուած է 2021 թուականին ՀՀ ԳԱԱ Հնագիտութեան եւ ազգագրութեան հիմնարկի եւ Հայաստանի ամերիկեան համալսարանին միջեւ կնքուած յուշագրի հիման վրա£յ Այն հնագէտ եւ պատմաբան, փրոֆեսոր Գրիգոր Արէշեանի նախաձեռնած նոր հնագիտական եւ ազգագրական նախագիծին շարունակութիւնն է:
Ծրագրի ծիրին մէջ կը ներկայացուին Հայաստանի 100 հնագիտական յուշարձաններըª որպէս պատմական ժառանգութեան հսկայական հարստութիւն. ընտրուած են քիչ յայտնի յուշարձանները:
Անօդաչու թռչող սարքի գերժամանակակից արհեստագիտութեան միջոցով շուրջ 100 կայքերէն ձեռք բերուած են տեսագրութիւններª ստեղծելու համապարփակ առցանց միջոց հանրային հասանելիութեան համար: Անոնք կը ներառեն վիրթուալ իրականութեան տարբերակներ, ինչ որ թոյլ կու տայ դիտողներուն տեղորոշուիլ տուեալ պատմական կառոյցներուն մօտ եւ դիտել զանոնք` գործնականին մէջ տարբեր տեսանկիւններէ:
Ծրագրին շնորհիւ ստեղծուած տուեալները եւ առցանց միջոցները կրնան օգտագործուիլ բազմաթիւ կրթական եւ ակադեմական նպատակներով, ինչպէս նաեւ տարբեր համագործակցութիւններու, համագումարներու, նոր շրջագայութիւններու, արշաւներու, ֆոթօ-վիտէօ ցուցահանդեսներու կազմակերպման համար:
Ծրագիրը սկսած է 2021 թուականի Սեպտեմբերին եւ իրականութիւն դարձած է ՙՄանուկեան Սիմոն՚ հիմնադրամի նախագահ եւ ՀԱՀ-ի բարերար Քրիսթին Սիմոնի աջակցութեամբ: