Մարաշցի տարագիրներու ծնունդ, իր պատկանելիութեամբ հպարտացող, հայրենիքի թէ՛ սփիւռքի զանազան գաղութներու մէջ քաջածանօթ Օրդ. Լուսին Թապագեան, իր երկնային կեանքին հրաժեշտ տուաւ շուրջ քառասուն օրեր առաջ:
ՙՄարաշ քաղաք, մեր հայրենիք,
Քաղցր անմոռաց քու յիշատակ
Պիտի մնայ միշտ կենդանի
Որդիներուդ կուրծքերուն տակ՚:
Մարաշցիներու քայլերգի բառերուն հարազատ շունչով ապրեցաւ Օրդ. Լուսինը: Մարաշի Հայրենակցական Միութեան բոլոր նախաձեռնութիւններով կը հպարտանար: Յատկապէս Միութեան օրացոյցը անպայման իր սենեակը պիտի զարդարէր: Անհուն խանդաղատանքով կը յիշէր Կիլիկիա, Մուսա լեռ, Արեւմտեան Հայաստան ուխտագնացութիւնները: Այդ մասին ալ գրեց իր առաջին գիրքըª ՙԱնվերադարձ Ճանապարհ՚: Մեր ժողովուրդին աւանդութիւնները, ձեռագործները, տօնական օրերու նշանակութիւնները մանրամասնօրէն սերտած էր եւ կը պարծենար Հայոց պատմութեան փայլուն էջերով:
Իր սերունդի այն քիչերէն էր, որ համալսարանական ուսում ստացած էր: Մեծ գոհունակութեամբ եւ յարգանքով կը յիշէր այն նուիրեալներու անունները, որոնք առիթ ընձեռած էին իր դժուար պայմաններուն մէջ բարձրագոյն կրթութիւն ստանալու: Սրտին մէկ գողտրիկ կողմը անսահման սէր պահած էր Հայ Աւետարանական Գոլէճի եւ Հայկազեան Համալսարանի այդ օրերու եւ ներկայ տնօրէններուն եւ հովիւներուն, որոնք իր երազը իրականութիւն դարձնելու հնարաւորութիւն ստեղծած էին: Կը յիշէր Փրոֆ. Գէորգ Խրլոբեանը, Դոկտ. Զաւէն Մսըրլեանը, եւ յատկապէս անհուն հիացմունքով կը գնահատէր Վեր. Դոկտ. Փօլ Հայտոսթեանի ցուցաբերած յարգանքը հայ ուսուցիչին նկատմամբ:
Երիտասարդական աւիւնով առլի Օրդ. Լուսինը հայրենասիրական ջերմ զգացումներով, գաղափարական յստակ ուղեգիծով, տարիներ շարունակ համակ նուիրումով ծառայեց հայ դպրոցին, մանուկներու հոգիներուն մէջ վառ պահելով հայրենիքի եւ հայոց լեզուի ջահը: Մեսրոպեան ամէն մէկ տառին նկատմամբ ցուցաբերեց խոր յարգանք, ջատագովեց մեր մայրենին եւ եղաւ անոր բծախնդիր պահապանը:
Աւելի քան քառասուն տարի ծառայեց ՀԲԸՄ-ի Լ. Կ. Նազարեան նախակրթարանին մէջ: Հպարտ էր բարերարներու ընտանիքով, անցած տնօրէններով, իսկ աշակերտներու փաղանգը կը կազմէր իր էութիւնը եւ հոգին ջերմացնող կայծը: Գիտէր գրեթէ բոլորը, կը հետեւէր անոնց յաջողութիւններուն, կը դիմէր շատերուն, որ իրենք ալ իրենց կարգին օգնեն դպրոցին կամ աշակերտներուն:
Անհուն սիրով եւ հաւատարմութեամբ ծառայեց ՀԲԸՄիութեան, ՀԵԸնկերակցութեան եւ ՌԱԿուսակցութեան ու ԹՄՄիութեան:
Իր երկրորդ գիրքըª ՙԱրմատներուն Կանչը՚ հրատարակուեցաւ Մարաշի Հայրենակցական Միութեան կողմէ: Մեծ ուրախութեամբ եւ հպարտութեամբ ներկայացաւ այդ առթիւ կազմակերպուած գինեձօնին:
Օրդ. Լուսինը վերջին տասնամեակին անշեղօրէն նուիրուեցաւ նախ Ռուբինեան վարժարանին, որպէս հոգաբարձու, ապա Ռըմէյլի Սուրբ Յարութիւն եկեղեցիին, որպէս թաղական: Եկեղեցւոյ նորանշանակ Տէր Ղեւոնդ Քհնյ. Լօշխաճեանի հետ միասնաբար պրպտումներ կատարեցին եւ եկեղեցիի 80-ամեակին առթիւ լոյս տեսաւ Յուշամատեանը: Վարչական, կազմակերպչական եւ լրագրողական տարբեր միջոցներով զօրավիգ կանգնեցաւ եկեղեցիի բարեզարդման եւ աշխուժացման աշխատանքներուն:
Վերջին տարիներուն, երբ արդէն անկողինէն ելլելու դժուարութիւն ունեցաւ, մնաց նոյնը, միտքը արթուն: Միշտ պարծանքով կը յիշէր իր հարազատները, որոնք կ’ապրէին ովկիանոսէն անդին:
Բայց իր շրջապատը բնաւ զինք առանձին չձգեց, յատկապէս իր սաներէն Անի Պասմաճեանը, որուն բացարձակ խնամքին արժանացաւ մինչեւ իր վերջին շունչը: Նաեւ վայելեց Տոքթ. Աւետիս Տագէսեանի ընկերական հոգատարութիւնը:
Ընտանիք չկազմեց, բայց իր եղբայրներուն եւ քրոջ զաւակներուն սէրը վայելեց, եւ փոխադարձաբար: Ափսոս որ պայմաններու բերումով ան թաղուեցաւ հարազատներու բացակայութեամբ, բայց իր մօրª բարեպաշտ Տիկ. Արուսեակի կողքին:
Հայու ճակատագրով սկսաւ եւ նոյն ճակատագրով աւարտեցաւ Օրդ. Լուսինին կեանքի պատմութիւնը:
Հանգիստ իր յոգնաբեկ հոգիին:
ՌՈԶԷԹ ԱԼԵՄԵԱՆ ՄԱՀՍԵՐԵՃԵԱՆ
